Denis Gorteman van D’Ieteren Auto staat dagelijks aan het hoofd van zo’n 1.450 voltijdse equivalenten. Dat is de professionele kant van de CEO van het meer dan tweehonderdjarige instituut. In zijn privéleven, alle donders, beheert Denis Gorteman een totaal ander imperium, met name een collectie van 6.435 stripverhalen. Duizend bommen en granaten: wie had dit ooit gedacht? Hij verwelkomde ons met open armen in zijn persoonlijk stripverhalenmuseum. We kregen evengoed een ruime inkijk in zijn professioneel leven. Alle taboes gingen overboord…
U laat ons kennismaken met uw passie, de wereld van het stripverhaal. Een passie van kindsbeen af?
Eigenlijk wel. Ik heb leren lezen met stripverhalen (lacht). Met de verhalen van Mickey, Kuifje en Michel Vaillant. Ik had toen ook al een uitgesproken interesse voor auto’s… De combinatie van geschiedenis en stripverhalen heeft me altijd aangetrokken. In België mogen we ons gelukkig prijzen dat er zoveel talent aanwezig is op dit vlak.
In welke mate speelt deze passie een rol in uw dagelijks leven?
Het is langzaam maar zeker uitgegroeid tot een passie, maar vooral tot uitlaatklep. Een stripverhaal is een manier om de dag af te sluiten, het hoofd leeg te maken en even te ontsnappen naar een ander universum. Ik probeer tijd vrij te maken om minstens één stripverhaal per dag te lezen. Het vergt natuurlijk niet al te veel concentratie om een stripverhaal te lezen: de omgeving en de fantasie kan je gewoon zien. En dat maakt het iets makkelijker om te lezen.
Wat is uw favoriete stripverhaal en waarom?
Ik heb vooral een aantal favoriete auteurs. Zoals Hermann bijvoorbeeld. Ik ben ook dol op het Astérix-universum, dat door Goscinny en Uderzo werd gecreëerd. Het is een aaneenschakeling van humor, intelligente karikaturen en de weerspiegeling van de maatschappij… Het verhaal van het kleine Gallische dorp dat weerstaat aan de overheerser is vergelijkbaar met een onafhankelijke invoerder die het hoofd moet bieden aan de grote Volkswagen Group! (lacht)
Het leven waar u van houdt, zeg maar…
Alles zit erin: humor, avontuur, het onwezenlijke. Die stripverhalen staan ook boordevol creaties en reproducties. Denk maar aan de reproducties van de auto’s van Michel Vaillant: stuk voor stuk pareltjes. Stripverhalen leveren bovendien bijzonder verfijnde ontwerpen op. Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan de raket van Kuifje…
Is Largo Winch uw type zaakvoerder?
Niet echt. Largo is te grof naar mijn smaak. Bovendien leeft hij iets te veel vanuit zijn ivoren toren. Dit strookt niet met mijn manier van doen.
U heeft de reputatie van menselijk en toegankelijk te zijn. U heeft nochtans een gigantische reorganisatie moeten doorvoeren, met op menselijk vlak vaak een aantal keiharde beslissingen…
Het menselijke aspect hoeft niet noodzakelijk tegenstrijdig te zijn met moeilijke beslissingen. Het is vooral zwaar op persoonlijk vlak. Ik werk nu reeds 30 jaar voor D’Ieteren Group. Ik ken er nagenoeg iedereen. Op het moment dat je drastisch moet ingrijpen, kan dit gevolgen hebben voor mensen die je kent. Mensen die samen met mij carrière hebben gemaakt in het bedrijf. Jammer genoeg maakt dit deel uit van mijn takenpakket. Ik moet een bedrijf runnen en het voorbereiden op toekomstige uitdagingen. Het Gallische dorp beschikt over een magisch drankje. Wij niet! Onze kracht moeten we zelf opwekken. En hiervoor moeten we soms moeilijke beslissingen nemen…
Sinds januari 2012 bent u CEO van D’Ieteren Auto. Wat is uw balans van deze eerste vijf jaar?
Zoals we reeds besproken hebben… De afgelopen 5 jaar werden gekenmerkt door een grondige herstructurering van het dealernetwerk. Hoe meer ik de automarkt zie evolueren, hoe meer ik ervan overtuigd ben dat deze beslissing absoluut noodzakelijk was voor de toekomst van onze merken en voor de kwaliteit van onze dienstverlening t.a.v. onze klanten. We hebben flink gereorganiseerd en vooral geïnvesteerd in onze eigen concessies. Dat was nodig om voeling te houden met zowel onze klanten als de retailmarkt. Dit is cruciaal voor een invoerder. We hebben er ook voor gezorgd dat onze teams flexibel zijn en permanent kunnen inspelen op nieuwe situaties. De wereld verandert constant en zal in de toekomst nog sneller veranderen.
Is het een voordeel om in een snel veranderende wereld, deel uit te maken van een structuur die al meer dan twee eeuwen meegaat?
Absoluut, hoe tegenstrijdig dit ook mag lijken! We hebben al twee wereldoorlogen doorstaan. Dit kan wel tellen als crisismoment. Ook Dieselgate was een zwarte periode voor ons bedrijf. Maar laat ons ernstig blijven: Dieselgate was klein bier in vergelijking met eerdere beproevingen! D’Ieteren is dan misschien wel een oud bedrijf, maar het is ook nog altijd een familiebedrijf. Dat mogen we niet vergeten! De familie D’Ieteren werkt constant aan het verduurzamen van de activiteiten. Het waakt erover dat de volgende generatie een almaar betere onderneming in handen krijgt. Dit zien we trouwens nu ook met de machtsoverdracht tussen Roland D’Ieteren en Nicolas D’Ieteren. Deze traditie geeft ons ook de mogelijkheid om anders te denken. Bij D’Ieteren wordt er niet vooruitgeblikt op de komende 12 of 24 maanden. Wij denken na over wat er op ons afkomt in de loop van de komende vijf, tien of vijftien jaar. Dit biedt een totaal ander perspectief. Deze manier van denken heeft ons ook geholpen bij de herstructurering van het netwerk. In een familiebedrijf maakt het lange termijn denken deel uit van de dagdagelijkse activiteiten.
Hoe ver staan jullie bij die herstructurering van het dealernetwerk?
In 2014 hebben we aangekondigd dat we de distributie wilden onderverdelen in 26 regio’s. We hebben nu reeds een akkoord met verdelers op 24 locaties. Voor de laatste twee regio’s zijn we nog in volle onderhandeling. Ik wil benadrukken dat we aanvankelijk gemikt hebben op 2020 voor de uitvoering van onze plannen. Het is met andere woorden veel sneller gegaan dan voorzien. Na een emotionele periode, waar ik alle begrip voor heb, is iedereen er opnieuw ingevlogen. We werken namelijk samen met ondernemers die nadenken over hun eigen toekomst en over de toekomst van hun familie, hun werknemers en hun klanten. Op die manier is de transitie al bij al relatief vlot verlopen.
Er doen allerlei geruchten de ronde over de toekomst van D’Ieteren als invoerder. Blijven jullie invoerder of eerder een megagrote verdeler?
De komende vijf à tien jaar zullen zowel de rol van invoerder, als de rol van concessiehouder evolueren. Geconnecteerde voertuigen en de mogelijkheid om updates uit te voeren vanop afstand zullen bovendien voor een grondige verandering zorgen voor de dienst na verkoop. Het is wel zo dat sterke merken als het onze nog altijd nood zullen hebben aan een lokale verankering om de strategie op het terrein te kunnen aanpassen. Dat is zeker het geval voor een land als België waar de taalkundige, politieke en fiscale structuren sterk uiteenlopen… We willen zeker de rol van verdeler op ons nemen. Dit zijn we overigens nu reeds in Antwerpen, Mechelen en Brussel. Vorig jaar hebben we 19.000 nieuwe voertuigen verkocht aan eindgebruikers. Dit komt neer op 18 à 19% van de totale verkoop van onze merken in België. We zijn evenwel absoluut niet van plan om het gehele dealernetwerk over te nemen.
U had het reeds over de typische Belgische problemen. België is niet alleen een land van compromissen, maar ook een land van stilstand, o.a. op het vlak van mobiliteit…
Ik krijg er jammer genoeg soms een punthoofd van… Het was ongelooflijk dom om de mobiliteit te regionaliseren, zeker in zo’n klein land. Hoe kan Brussel er in godsnaam in slagen om een oplossing te vinden voor het mobiliteitsprobleem, als je weet dat het probleem veroorzaakt wordt door Vlaamse en Waalse pendelaars? Je kan dit gewoon niet oplossen! Het openbaar vervoer kampt met gelijkaardige problemen: het blijkt nog altijd onmogelijk te zijn om nieuwe tram- of buslijnen aan te leggen tussen de verschillende gewesten. Dit is de waanzin voorbij! En laat het ons maar eens hebben over de investeringen in infrastructuur en vergelijken met wat er in Nederland gebeurt. Tijdens de voorbije tien jaar hebben onze noorderburen hun wegennet volledig vernieuwd. De gemiddelde snelheid in het verkeer is dan ook veel hoger dan in België. Dit frustreert ons enorm. De constructeurs staan klaar met de beste voertuigen ooit. Uit een recente studie blijkt echter dat 40% van de bestuurders met tegenzin de auto neemt omwille van de files. Het is toch ondenkbaar dat onze klanten niet voluit kunnen genieten van onze producten.
D’Ieteren Auto vertegenwoordigt één voertuig op vijf op onze wegen. Dit zadelt uw onderneming ongetwijfeld op met sociale en milieu gerelateerde verantwoordelijkheden? In welke mate kan D’Ieteren invloed uitoefenen op de politieke beslissingen?
In samenspraak met Febiac laten we onze stem duidelijk horen, o.a. dankzij onze rol als onafhankelijke invoerder. Onze collega’s, die gebruik maken van een netwerk van filialen, zijn gemiddeld drie tot vier jaar in België. Ze tonen wel interesse in het Belgische politieke en fiscale landschap, maar het is geen topprioriteit voor hen. Bij ons ligt dit anders, omdat we verankerd zijn in België. Voor ons is het logisch dat we geïnteresseerd zijn. Mijn voorganger is het ideale voorbeeld: Thierry van Kan was 20 jaar CEO van D’Ieteren en is momenteel voorzitter van Febiac.
Wordt er geluisterd naar u?
Totaal niet want het gaat de slechte kant uit. Hoe we het moeten aanpakken om wel gehoord te worden? Dat is niet zo eenvoudig want vaak worden we als het lelijke eendje beschouwd. Ik ben niet echt tegen een inkrimping van het wagenpark met 5% omdat onze klanten dan misschien wel met plezier plaats zouden nemen achter het stuur van onze producten. Als we die inkrimping willen bereiken, zal er wel moeten ingezet worden op multimodaliteit en op een efficiënt openbaar vervoer. Of gaan we nog wat langer wachten? Ik ben ervan overtuigd dat autonoom rijdende voertuigen een perfecte aanvulling kunnen zijn op het huidige openbaar vervoer. Zelfrijdende voertuigen zijn het openbaar vervoer van de toekomst. Ze kunnen tot stand komen zonder dat de overheid massaal moet investeren. Het initiatief is aan private spelers die met een bepaald aanbod op de proppen moeten komen. Ik denk dat we op dat moment over een veel beter georganiseerd transportnet zullen beschikken.
Het grote nadeel is dat één en ander in een wettelijk kader moeten worden gegoten. En dat kan lang aanslepen…
Ja en nee. De voordelen van autonoom rijdende wagens zijn zo talrijk dat de politiek het aan zichzelf zal verplicht zijn om de juiste beslissingen te nemen. Wat die voordelen zijn? In eerste instantie een drastische vermindering van het aantal ongevallen. Bijna 90% van de ongevallen wordt veroorzaakt door een menselijke fout. Alleen al daarom moet er een Nobelprijs worden overhandigd aan wie zelfrijdende voertuigen toelaat op onze wegen. Momenteel veroorzaakt de auto verschillende miljoenen mensenlevens overal ter wereld. Er is geen enkele oorlog die zoveel slachtoffers maakt. De zelfrijdende auto is met andere woorden beter dan de vredesduif! Die zelfrijdende auto houdt zich bovendien aan de wegcode. Hij kan in alle rust het stuur overnemen achter een stevige maaltijd. Heel wat mensen zullen de sociale contacten kunnen vernieuwen dankzij de mobiliteit. Hierbij denk ik aan oudere mensen, jonge mensen zonder rijbewijs, blinden, enz…
Wordt dit debat momenteel gevoerd op politiek vlak?
Nog niet. De bal ligt in het kamp van de autofabrikanten. We moeten in de eerste plaats iedereen overtuigen dat het de oplossing kan zijn. De technologie is reeds beschikbaar. Er moet wel nog uitvoerig getest worden. De lancering van voertuigen die geleidelijk aan meer en meer autonoom zullen rijden, zal uiteindelijk steeds meer mensen overtuigen. De politiek zal dan ook wel volgen! Vorig jaar was ik in het gezelschap van voormalig mobiliteitsminister Jacqueline Galant bij een bezoek aan Audi in Ingolstadt. Ze kreeg er de mogelijkheid om met een zelfrijdende A7 te rijden op de autosnelweg. Ze was danig onder de indruk en meteen verkocht. Dit voertuig kon afremmen, van rijstrook veranderen, inhalen en een veilige afstand inbouwen… De A7 kon zich zelfs even uitleven op plaatsen waar er geen snelheidsbeperkingen waren. Het voertuig kon zich perfect aanpassen aan de gewenste snelheid. En bovendien was het enorm comfortabel!
“Autorijden moet vooral plezierig zijn…”: bent u er zich van bewust dat u dit voertuig momenteel aan het uitbeelden bent?
(Lacht). Die auto is natuurlijk gebouwd voor puur rijgenot. We moeten ons allemaal toch eens kunnen uitleven? (lacht). Ik was er mij eerlijk gezegd niet van bewust.
Laat ons het toch nog even hebben over Dieselgate. U heeft toen een keihard standpunt ingenomen t.a.v. de Volkswagen Group. U had het onder meer over bedrog. Heeft u, twee jaar later, spijt van deze uitspraken?
Ik blijf ervan overtuigd dat een aantal mensen bedrog hebben gepleegd en het vertrouwen van miljoenen klanten en medewerkers geschaad hebben. In de Verenigde Staten werd Volkswagen beschouwd als een ‘love brand’. Denk maar aan de Kever of aan de T1, die enorm in trek waren bij hippies. Dit merk was meer dan een auto: het was een ‘way of life’. Dus ja, er is echt wel sprake van bedrog. Volgend jaar vieren we de 70ste verjaardag van onze activiteiten als invoerder van het merk Volkswagen. Tijdens deze lange periode hebben we als een gewoon gezin samengeleefd. Twee jaar geleden heeft één van de partners een scheve schaats gereden. Op dat moment waren er twee opties: we konden de echtscheiding aanvragen of beslissen om samen verder te gaan. Wij zijn voor de tweede optie gegaan. Samen met de Volkswagen Group hebben we aan oplossingen gewerkt om de voertuigen van de klanten aan te passen met zo weinig mogelijk hinder voor die klanten. Dit werk is overigens nog niet gedaan…
U lijkt met andere woorden tevreden over de stappen die D’Ieteren genomen heeft tijdens deze crisis?
We hebben meteen twee grote doelstellingen vooropgesteld. De eerste optie was vasthouden aan onze waarden. Het was voor ons absoluut geen optie om door te gaan met de verkoop van wagens, waarvan we niet zeker waren of ze al dan niet met de bewuste software waren uitgerust. Dat was het uitgangspunt van bij het begin. Dat is nog één van de voordelen van deel uit te maken van een bedrijf dat al meer dan 200 jaar bestaat… De tweede doelstelling was om zo snel mogelijk komaf te maken met het verleden. Deze beslissing had alles te maken met het belang van onze klanten. Ondertussen hebben we reeds iets meer dan 50% van de voertuigen in orde gemaakt.
Elke crisis heeft een helend effect. Was dit ook het geval met Dieselgate?
Dieselgate heeft voor een stroomversnelling gezorgd bij de intrede van elektrische voertuigen. Ik ben 100% voorstander van de elektrische wagen. Tegen 2020-2021 moeten de fabrikanten in staat worden geacht om voertuigen op de markt te brengen met een autonomie van 400 of 500 km, die qua uitrustingsniveau vergelijkbaar moeten zijn met een Golf. Als we het type trajecten in België bekijken, met name in het noorden van ons land, dan lijkt de elektrische wagen de ideale oplossing! Om de terughoudendheid rond elektrische voertuigen, en hun autonomie, weg te nemen zullen we blijven inzetten op de tijdelijke combinatie van elektro- en klassieke verbrandingsmotoren. Op die manier kunnen onze klanten in alle gemoedsrust hun verre (vakantie)bestemmingen aanvatten. Deze combinatie hebben we overigens reeds voorzien bij de introductie van de elektrische Golf.
Denkt u dat Volkswagen het enige merk is dat zijn toevlucht heeft genomen tot de Dieselgate-praktijken?
Volkswagen is voorlopig het enige merk met boter op zijn hoofd. En ik hoop dat het zo blijft in alle eerlijkheid. Dieselgate en de geruchten rond andere merken zijn nefast voor het imago van de auto-industrie. Ik hoop dat de onderzoeken en de geruchten zo snel mogelijk worden beëindigd. De auto-industrie is namelijk veel meer dan dat. We hebben het reeds gehad over elektrische, zelfrijdende en geconnecteerde voertuigen… Dit is revolutionair en vergelijkbaar met de overgang van het paard met kar naar de auto. Dit feest wordt jammer genoeg verstoord door een gebeurtenis die misschien net iets te veel media-aandacht krijgt. Ik zou liever meer lezen en horen over de nieuwste revolutie die er zit aan te komen. Ik hoop echt dat deze bladzijde zo snel mogelijk kan omgedraaid worden!
Kan u zich een leven voorstellen na D’Ieteren?
Vast en zeker. Ik hoop eerst nog enkele jaren bij D’Ieteren te blijven. Er zijn nog een aantal projecten die ik wil uitvoeren. Op het moment dat het hoofdstuk D’Ieteren afgesloten is, hoop ik te kunnen deelnemen aan één of andere rally. Mijn vrouw en ik gaan graag op reis. Er zijn nog heel wat plaatsen die we nog nooit bezocht hebben. En dan is er nog de zoektocht naar een waslijst aan boeken. Aangezien ik nooit nieuwe boeken koop, zal ik heel lang moeten zoeken… Maar dat vind ik net zo ontspannend.
Wat zijn die projecten die nog op stapel staan bij D’Ieteren?
Nieuwe producten die er zitten aan te komen, maar ook de verwachtingen van de klanten. Er staan nog talrijke projecten op stapel. Er ligt nog heel wat werk op de plank om mee te zijn met het toekomstige koopgedrag. Hierbij denk ik onder meer aan autodelen. Een ander voorbeeld: onze Nederlandse collega’s hebben voor Porsche een nieuwe type huurcontract ontwikkeld voor vier personen. Op die manier wordt de huur verdeeld over vier personen, die onderling moeten uitmaken wie op welk moment gebruik kan maken van het voertuig. Het is een slimme benadering waardoor bepaalde producten toegankelijk worden. Dat zijn zo van die formules waar wij ook moeten over nadenken…
