Zachte mobiliteit zit in de lift – maar brengt ook nieuwe risico’s met zich mee. Uit recente cijfers van verzekeraar Ethias blijkt dat maar liefst 43% van de arbeidsongevallen op de arbeidsweg in 2024 plaatsvond met een tweewieler. Daarmee tekent zachte mobiliteit voor meer dan een kwart van het totale absenteïsme.
Het mobiliteitslandschap in België verandert razendsnel. Steeds meer werknemers kiezen voor de fiets – elektrisch of klassiek – of leggen hun traject te voet af. Die trend is op zich positief, maar heeft ook een keerzijde: het aantal ongevallen op de arbeidsweg stijgt jaar na jaar.
Mobiliteitsrisico’s in kaart
Ethias analyseerde meer dan 7.500 schadedossiers uit 2024, specifiek gericht op arbeidsongevallen tijdens het woon-werkverkeer. Dankzij een uniek registratiesysteem dat onder meer het vervoermiddel, de aard van het letsel en de locatie van het ongeval bijhoudt, kreeg de verzekeraar een scherp beeld van de risico’s onderweg.
De evolutie is duidelijk:
- In 2021 noteerde Ethias 5.346 schadegevallen.
- In 2023 waren dat er al 7.698.
- In 2024 bleef de teller steken op 7.500, wat nog steeds neerkomt op gemiddeld 23% van alle arbeidsongevallen.
Zachte mobiliteit: goed voor 43% van de schadegevallen
In 43% van de gevallen ging het om een ongeval met een tweewieler, wat het groeiende aandeel van zachte mobiliteit in de cijfers onderstreept. Ook voetgangers zijn opvallend vaak betrokken. Deze groep ongevallen is niet alleen talrijk, maar ook zwaar:
- Ze veroorzaken 41% van het absenteïsme als gevolg van arbeidswegongevallen.
- Ze zijn verantwoordelijk voor 26% van het totale absenteïsme waarvoor Ethias tussenkomt.
- De gemiddelde afwezigheidsduur ligt 17% hoger dan bij ongevallen op de werkvloer.
- 4% van de slachtoffers is zelfs zes maanden na het ongeval nog altijd arbeidsongeschikt.
Voertuigen en kwetsbaarheid
De meeste ongevallen doen zich voor met drie vervoermiddelen:
- Wagens met verbrandingsmotor
- (Elektrische) fietsen
- Te voet
Maar ook bromfietsen, steps, elektrische scooters, bestelwagens en elektrische auto’s duiken vaker op in de statistieken. Met name voor speedpedelecs en micromobiliteit wijst Ethias op de nood aan gerichte preventie.
Letsels en hun impact
De aard van het letsel hangt vaak nauw samen met het type verplaatsing:
- Onderste ledematen (27% van alle letsels): vooral bij zachte mobiliteit (35%) en voetgangers (42%)
- Bovenste ledematen (16%): opvallend bij mobiliteitstoestellen en voetgangers
- Nek, rug, wervelkolom (9%): hoofdzakelijk bij auto-ongevallen (70%)
- Hoofdletsels (6%): in 47% van de gevallen bij zachte mobiliteit – het belang van helmgebruik kan niet genoeg benadrukt worden
Voetgangers en fietsers lopen ook het hoogste risico op blijvende letsels.
Regionale verschillen
De regio’s verschillen sterk in aard en frequentie van ongevallen:
- Vlaanderen: 53% van de ongevallen, vooral met (elektrische) fietsen
- Wallonië: 30%, meer ongevallen te voet
- Brussel: 17%, eveneens vooral te voet
De infrastructuur en mobiliteitsgewoonten in de regio’s spelen hierbij een grote rol.
Van cijfers naar actie: de rol van de werkgever
Voor werkgevers ligt hier een belangrijke rol weggelegd. Ethias ondersteunt bedrijven met preventieprogramma’s gebaseerd op hun eigen data. Door risico’s correct in kaart te brengen, kunnen werkgevers hun medewerkers sensibiliseren en passende maatregelen nemen. Het doel: veiligheid, gezondheid én bedrijfscontinuïteit verzekeren.
#Auto