Total Cost of Ownership wordt meer en meer het instrument waarmee een wagenpark bestuurd wordt. Maar wist je dat er verschillende manieren zijn om die TCO te berekenen? In dit artikel leer je de verschillende soorten TCO en welke geschikt is voor jouw wagenpark.
TCO 1: operationele leasing als basis
Omdat volledigheid het streefdoel is van iedere benadering, is TCO 1 al een eerste goede stap. Je neemt daarbij een operationele leasing op lange termijn als basis. Die biedt het voordeel dat – naast de huurprijs van het voertuig – al heel wat extra parameters worden meegerekend: verkeersbelasting, onderhoud, banden, restwaarde, … eventueel aangevuld met bijvoorbeeld verzekering of extra diensten zoals een vervangwagen. Horen verder ook nog thuis onder de noemer TCO 1: de niet recupereerbare BTW op het huurbedrag, de solidariteitsbijdrage (ook gekend als CO2-taks) en de kosten voor brandstof of elektriciteit in het geval van een elektrisch voertuig. Hierbij hoort ook de niet recupereerbare BTW op deze energiekosten. Zo “genieten” PHEV’s van een dubbele aftrekbaarheid : brandstof 50% en elektriciteit 100% (volgt aftrekbaarheid wagen). Hetgeen ook toegevoegd mag worden is de laadinfrastructuur (laadpaal (of smartcable)), ook met inbegrip van de niet recupereerbareBTW. Sommige bedrijven kiezen ervoor om de laadinfrastructuur niet op te nemen in de TCO berekening om zo een extra stimulans te geven aan de bestuurders om voor een EV te kiezen. Maar om het totale plaatje te kennen, kan je de laadinfrastructuur inclusief de niet recupereerbare BTW beter opnemen.
Neem je een zuivere aankoop of financiële leasing als basis voor je berekeningen, dan is het ook moeilijker om de TCO in beeld te brengen. In beide gevallen ben je of meteen eigenaar van het voertuig of aan het einde van het leasecontract. Dat betekent ook geen zicht op de hierboven beschreven kosten/diensten. Dat kan natuurlijk wel intern gebeuren of met een externe partij, maar in het eerste geval gaat dat gepaard met een extra (interne) administratieve kost. In het tweede geval moet u die externe partij natuurlijk ook betalen voor haar diensten. Bij aankoop moet je ook het voertuig zelf verkopen wanneer het uit de vloot gaat, bij financiële leasing eigenlijk eveneens. Het voertuig wordt aan het einde van het contract immers eigendom van het bedrijf.
Bij een toepassing van deze eerste benadering kan al blijken dat een voertuig dat in aankoop of leasing duurder is dan een ander, toch goedkoper is wanneer je de TCO-berekening gebruikt. Factoren zoals de CO2-uitstoot of geen uitstoot in het geval van een EV kunnen daarbij het voordeel doen kantelen.
TCO 2: de meest complete en steeds meer de norm
TCO 2 gebruikt al de bovenstaande parameters maar voegt daar ook nog de belasting op de verworpen uitgaven aan toe. Die hebben betrekking op de autokosten, de brandstofkosten en het Voordeel Alle Aard. Voor niet volledig aftrekbare voertuigen zijn er verworpen uitgaven die in de vennootschaps- of personenbelasting belast zullen worden tegen de geldende tarieven.
Dat is vandaag het geval voor alle voertuigen met een verbrandingsmotor, full hybrids en sommige plug-in hybrids, die niet genieten van de 100% aftrekbaarheid. Een voorbeeld: 48gr/km = 97,20% fiscale aftrekbaarheid. Kortom: elk voertuig dat minder dan 100% aftrekbaarheid geniet. Opgelet: vanaf 01/01/2023 zijn de brandstofkosten van een PHEV slechts fiscaal aftrekbaar voor 50% (elektriciteitskosten blijven 100% fiscaal aftrekbaar). Daarnaast zijn er voor alle voertuigen in een vloot dus ook de verworpen uitgaven op het Voordeel Alle Aard. Belangrijk om weten: deze belasting op de verworpen uitgaven wordt pas op het einde van het boekjaar geheven, meer bepaald wanneer in de resultatenrekening het finale bedrag aan belastingen wordt betaald. De verworpen uitgaven zijn het fiscaal effect die dus pas op het einde van het boekjaar zichtbaar worden en wat we via TCO toch op voorhand inzichtelijk willen maken.
Deze meer ‘fiscale’ berekening van TCO 2 is realistischer dan TCO 1 en dat is wat je als wagenparkbeheerder uiteindelijk toch nastreeft.
Wanneer je de belasting op de verworpen uitgaven in de TCO 2-berekening meeneemt, kan een voertuig dat in de aankoop- of huurprijs duurder uitviel en ook in de TCO 1-berekening nog niet goedkoper was, plots wel een betere keuze blijken. Vooral in deze transitieperiode naar elektrisch speelt dat een rol. PHEV’s en EV’s die duurder in aankoop zijn, kunnen dit compenseren door hun fiscale voordelen en lager verbruik en zo sneller de kloof dichtrijden met modellen die nog een verbrandingsmotor hebben. Aangezien deze laatste fiscaal de komende jaren steeds zwaarder worden aangepakt, zal het voordeel alleen maar groter worden voor geëlektrificeerde voertuigen.
TCO 3: minder courant
TCO 3 kan je het best omschrijven als TCO 2 na belastingvoordeel. Er wordt niet alleen rekening gehouden met de parameters van TCO 1 en 2 maar ook met het belastingvoordeel dat je geniet door de aftrekbaarheid van (een deel van) de kosten die aan het voertuig gerelateerd zijn. Je betaalt immers niet alleen de extra belasting die verschuldigd is op het gedeelte verworpen uitgaven, maar geniet ook van een belastingbesparing op het gedeelte van de autokosten dat aftrekbaar is. Daardoor zal TCO 3 doorgaans lager zijn dan TCO 2 en wordt het ook graag gebruikt door leasingmaatschappijen.
Doe het zelf of externe expertise?
Indien u een boekhouder hebt die van wanten weet, is het mogelijk om de verschillende TCO-formules zelf toe te passen. Maar dat zal altijd arbeidsintensiever zijn dan gebruik te maken van de tools die door specialisten (consultants, externe wagenparkbeheerders, leasemaatschappijen) worden aangeboden. Deze laatste optie lijkt ons dan ook de beste.
#Fleet Management