Dat we veel in de file staan, weten we ondertussen wel allemaal. Maar hoeveel tijd verliezen we daadwerkelijk? En wat kunnen we er aan doen? Deloitte berekende het en wil met zijn mobiliteitsscorekaart de resultaten van het mobiliteitsbeleid in België jaar na jaar opvolgen. Het audit- en consultingbedrijf doet ook aanbevelingen om de verschillende toekomstscenario’s in goede banen te leiden.
Huidige (stil)stand van zaken
Van alle Europeanen brengen Belgen, na het Verenigd Koninkrijk, het meeste tijd door in de files met een gemiddelde van meer dan 1 werkweek per jaar (Europese Commissie, 2017). Ondanks de verkeersopstoppingen blijft de auto het favoriete vervoersmiddel van de Belgen: 61% van de trajecten en 74% van de afgelegde kilometers komen op rekening van de auto (FPS Mobiliteit & Transport, 2019). Daarom pleit Deloitte in een studie over Belgische mobiliteit voor een New Deal voor Mobiliteit.
Sam Sluismans, partner Strategy & Innovation bij Deloitte België: “Het hoge niveau van het gebruik van de auto in België is niet verrassend: Belgen beschouwen namelijk de auto als het meest betrouwbare, veiligste en meest eenvoudige vervoersmiddel (Deloitte Global Automotive Consumer Survey 2019). Bovendien vindt 43% van de Belgen dat het belangrijkste aspect van mobiliteit erin bestaat om zo snel mogelijk op hun bestemming aan te komen. Kost (20%) en veiligheid (18%) worden als minder belangrijk gezien.”
Mogelijke toekomstscenario’s: vijf trends
De eerste van vijf grote trends die volgens Deloitte het Belgische mobiliteitslandschap in de komende jaren zullen veranderen, is de verschuiving van een mentaliteit waarin de auto centraal staat, naar een op gebruikers gerichte mentaliteit. Deloitte kwam tot de bevinding dat vandaag reeds één op drie mensen die gebruikmaken van zogenaamde diensten voor ride-hailing zoals Uber, zich afvragen of ze wel een eigen auto nodig hebben.
In het kader van de verschuiving van vervoer met eigen middelen naar gedeeld vervoer, zal volgens het rapport naar verwachting 31% van de door personen afgelegde kilometers in België tegen 2030 worden gedeeld. Het land geeft ook signalen dat auto’s en openbaar vervoer niet langer worden gezien als standaard vervoermiddelen; één op vijf Belgen kiest minstens eenmaal per week reeds voor multimodaal vervoer.
De verschuiving van fysiek naar digitaal zal ertoe leiden dat 40% van de bevolking uit ‘digital natives’ zal bestaan en dat 100% van de voertuigen tegen 2030 geconnecteerdzullen zijn; digitale technologieën transformeren namelijk de manier waarop mensen hun reis plannen, boeken en betalen.
Deloitte verwacht vervolgens een trend waarbij wordt afgestapt van diesel en benzine en in plaats daarvan gekozen wordt voor groenere elektrische auto’s. Deloitte verwacht dat bijna 20% van alle personenauto’s in België in 2030 elektrisch zal zijn.
Aanbevelingen: infrastructuurwerken en een mobiliteitsbudget voor iedereen
Deloitte komt zelf met wat het een New Deal voor Mobiliteit noemt. Aanbevelingen dus om de mobiliteit in België weer in de goede richting te sturen. En dat kan volgens het audit- en consultingebedrijf (onder andere) niet zonder grote investeringen in infrastructuur.
- Om de verkeersellende aan te pakken, moeten de investeringen zich in eerste instantie richten op stedelijke gebieden: Vlaamse Ruit (Antwerpen, Gent, Leuven, Brussel) en de Waalse as (Charleroi, Namen, Luik).
- Het gebruik van alternatieve mobiliteit zal verhoogd worden met 130% door het creëren van fysieke mobiliteitshubs.
- Het creëren van een aantrekkelijk multimodaal hubnetwerk rond Brussel zal 20.000 auto’s van de weg halen in en om de hoofdstad. 10% minder auto’s op de wegen zou een vermindering van het fileleed met 40% inhouden.
Het rapport roept ook op om het hele pakket van mobiliteitstaksen grondig te herzien, zowel vanuit het oogpunt van de inkomsten als de uitgaven om zo een significante impact te maken.
- Een mobiliteitsbudget voor elke burger: een duurzaam mobiliteitsbudget biedt niet minder dan 5,5 miljoen Belgen de kans om gebruik te maken van alternatieve mobiliteit, terwijl het huidige mobiliteitsbudget alleen kan worden aangewend voor werknemers met een salariswagen, wat voor minder dan 500.000 mensen het geval is.
- 8% van alle auto’s zijn salariswagens; ze zijn verantwoordelijk voor 16% van alle voertuigkilometers. Chirstian Combes, Technology Eminence Leader bij Deloitte België: “Het aantal kilometers kan worden beperkt via de introductie van het principe van ‘verantwoorde kilometers’: het aantal kilometers dat wordt afgelegd door 0,5 miljoen bedrijfswagens kan met 10% worden teruggeschroefd door de eigenaars verantwoordelijk te maken voor het gebruik van hun auto. Het belastbaar voordeel moet in de toekomst ook het brandstofverbruik in achting nemen.”
- De vergroening van het wagenpark wordt versneld door fiscale stimuli. Tegelijk zijn er investeringen nodig om de noodzakelijke energie beschikbaar te maken. Combes vervolgt: “We verwachten dat het aantal elektrische auto’s tegen 2030 zal toenemen tot 1,2 miljoen wagens, ofwel 20% van het wagenpark. Dit brengt uiteraard grote uitdagingen met zich mee, want tijdens piekmomenten moet er voldoende energie kunnen worden voorzien.”
8% van alle auto’s zijn salariswagens; ze zijn verantwoordelijk voor 16% van alle voertuigkilometers.
Mobiliteitsscorekaart: waar staan we vandaag?
Samen met het rapport introduceerde Deloitte de Mobiliteitsscorekaart, waarmee de resultaten van het mobiliteitsbeleid in België jaar na jaar kunnen worden opgevolgd.
Momenteel wordt 74% van de kilometers afgelegd met de auto tegenover slechts 5% met de fiets. Belgen brengen 39 uur per jaar door in de file en onze totale uitstoot bedraagt 26.390 kiloton CO2-equivalent.
De score van dit jaar geeft aan dat consumenten nieuwe mobiliteitsgewoonten aannemen; 14% maakt frequent gebruik van alternatieven voor de auto. Er zijn verder acht multimodale hubs in Vlaanderen en vijf in Wallonië; echter bestaan er minder dan één procent van de voertuigen in België uit elektrische auto’s en hybride auto’s.
Sluismans concludeert: “CEO’s, overheden, mobiliteitsleveranciers en de bevolking moeten allemaal worden betrokken om de files en de lucht- en geluidsverontreiniging te verminderen. Door de aantrekkelijkheid van alternatieven te vergroten, door ons mobiliteitsgedrag te veranderen en door te kiezen voor groene auto’s kunnen we allemaal een invloed uitoefenen.”
#Auto #Mobiliteit