Dat de tragere levering van halfgeleiders de automobielindustrie nu al twee jaar teistert, weten we allemaal. Maar volgens Arval Consulting is het probleem breder en zijn er 9 oorzaken die geleid hebben tot de huidige situatie waarbij consumenten maanden tot zelfs meer dan een jaar dreigen te moeten wachten op hun nieuw voertuig.
Naast de halfgeleidertekorten spelen onder meer gebrek aan grondstoffen, de systeemprocessen binnen de autosector zelf, stijgende transportkosten en de huidige geopolitieke spanningen tussen het Westen en Rusland enerzijds en China anderzijds een rol. “Door de oorzaken van de crisis als geheel te bekijken, kunnen we bedrijven helpen om zo optimaal mogelijk hun wagenpark te gebruiken en te moderniseren want we zullen dit tot diep in 2023 voelen”, zegt Yves Ceurstemont, Head of Consulting & Arval Mobility Observatory.
Wie een nieuwe wagen bestelt, zal nog even geduld moeten uitoefenen vooraleer die effectief geleverd kan worden. De boosdoeners zijn de chips of halfgeleiders die de elektronica van de nieuwste generaties wagens moet aansturen, zo klinkt het vaak. Maar de crisis hiertoe beperken zou de waarheid geweld aandoen, zo blijkt uit de analyse van Arval Consulting over deze perfect storm op de automarkt.
“Het tekort aan halfgeleiders voor de autosector, die zorgen voor het opslaan, verwerken en verzenden van data, is groot. En dat zal je ons ook niet horen tegenspreken”, zegt Yves Ceurstemont, Head of Consulting & Arval Mobility Observatory. “Maar de pandemie wordt vaak als dé oorzaak genoemd zonder de versterkende factoren, noem het gerust acht andere deeloorzaken, te benoemen.”
Zo werd na de eerste uitbraken van COVID-19 door de autosector het aantal bestellingen voor halfgeleiders fel teruggeschroefd, zo blijkt uit de cijfers van Arval Consulting. Hierdoor verlegden de chipmakers hun focus naar andere markten die wel gretig chips kochten voor onder meer de elektronische toepassingen die gepaard gingen met het intussen wijdverspreide telewerk.
Geopolitieke spanningen en just-in-time leveringen
De geopolitieke spanningen die tijdens de pandemie verder opliepen, hebben ertoe geleid dat diezelfde elektronicaspelers een grotere voorraad aan halfgeleiders aankochten om bij verdere escalaties hun producten te kunnen blijven fabriceren. Ook de systeemprocessen binnen de autosector, met korte termijncontracten voor just-in-time leveringen van onderdelen zoals halfgeleiders, hebben een negatief effect op de beschikbaarheid van chips voor de automarkt. De leveranciers van halfgeleiders gingen tijdens de pandemie in op verbintenissen op lange termijn met andere sectoren, die ze nu moeten nakomen.
Een EV wordt 30% sneller geleverd dan vroeger, terwijl de productie van hybrides en klassieke benzines en diesels 12 à 20% langer duurt
“De just-in time productie die eigen is aan de autosector, vanuit efficiëntie en ecologisch oogpunt, heeft nu de hele aanvoerketen in een razend hoog tempo verstoord”, zegt Ceurstemont. “Daarnaast kan je ook niet om het feit heen dat zowel de 5G-ontwikkelingen en de emissienormeringen zowel binnen als buiten de autosector ook nog een extra turbo onder de vraag naar halfgeleiders gezet hebben.”
Weinig grondstoffen, dure energie en geëxplodeerde transportkosten
Daarnaast is er een algemeen tekort aan grondstoffen. Aluminium, magnesium, koper zijn schaarser geworden en ook veel kunststoffen zijn moeilijk te krijgen. Stuk voor stuk bestanddelen die nodig zijn in de autoconstructie. Gelijktijdig voelt de autosector, net als de gewone consument, de impact van de stijgende energiekosten, via de gestegen aardgas-, elektriciteit- en olieprijzen.
“Onderdelen voor voertuigen moeten ook getransporteerd worden en heel wat toeleveranciers zitten verspreid over de hele wereld. De kostprijs van het containervervoer vanuit China naar de rest van de wereld is in recordtempo verdrie-, vervier- en vervijfvoudigd. In september 2021 moesten Europese bedrijven 8 keer meer betalen voor hetzelfde containertransport als voor de pandemie. Vanaf de tweede helft van 2022 verwachten we hier wel een gestage daling richting prepandemische prijsniveaus”, zegt Ceurstemont.
Voorrang aan elektrische wagens
De exacte gevolgen van de crisis voor de autosector zijn enerzijds dat er minder auto’s gemaakt kunnen worden omdat de assemblagelijnen stil liggen en anderzijds dat de prijzen duurder en wachttijden langer worden. Zo is meer dan een jaar moeten wachten op een nieuwe wagen geen ongebruikelijke lange wachttijd. Daarenboven worden ook de tweedehandsauto’s duurder, omdat er minder leasewagens die einde lease zijn en op de markt komen.
“Lichtpunt is wel dat de levertijd voor elektrische wagens korter wordt, omdat de productie ervan voorrang krijgt op wagens met een verbrandingsmotor. Concreet wordt een elektrische wagen zo’n 30 procent sneller geleverd dan vroeger, terwijl de productie van hybrides en klassieke benzines en diesels 12 à 20 procent langer duurt“, besluit Ceurstemont.
